Fęrsluflokkur: Loftslagsmįl

Nż rannsókn į vegum NASA gefur til kynna aš ķsinn į Noršupólnum sé aš žynnast

Nż rannsókn į vegum NASA, sem gerš er meš ICESat gervihnettinum, gefur til kynna aš ķsinn į Noršupólnum sé aš žynnast. Vķsindamenn frį NASA og Hįskólanum ķ Washington hafa gert męlingar į žykkt ķssins į Noršurpólnum meš ICESat gervihnettinum, frį įrinu 2004. Meš męlitękjum ICESat komust vķsindamennirnir aš žvķ aš ķslagiš hafi žynnst um 7 tommur į įri eša um allt aš 2,2 fet į fjórum vetrum. Hlutfall eldri ķss minnkaši einnig į žessum tķma. Svęši sem svokallašur Multi-Year (MY) ķs žekur (ķs sem er eldri en eins įrs) hefur minnkaš um 42% samkvęmt žessari rannsókn.

Įšur fyrr hafa vķsindamenn mest notaš žį ašferš aš męla dreifingu ķss en ekki aš sama skapi getaš męlt žykktina. En meš ICESat gefst žeim nś einstakt tękifęri til aš męla beint žykkt ķssins og ž.a.l. hafa žeir betri möguleika į aš reikna rśmmįl hans. Į myndunum hérundir mį sjį hvernig framvinda ķslagana į Noršupólnum hafa veriš sķšan 2004. Į efri myndinni er sżnt hvernig rśmmįl ķsins hefur žróast og į nešri myndinni kemur fram hvernig žykkt ķsins hefur žróast.

 

Mynd 1
 
Į žessari mynd sést aš "trendiš" fyrir tķmabiliš er -900 rśmkķlómetrar į įri. S.s. rśmmįliš minnkar um 900 rśmkķlómetra į įri, į tķmabilinu (smelliš tvisvar į myndina til aš fį hana ķ fullri stęrš).

 

 

Mynd 2
"Trendiš" fyrir žykkt ķsins er einnig fallandi, um 17 cm į įri į tķmabilinu (smelliš tvisvar į myndina til aš fį hana ķ fullri stęrš).


Frekari upplżsingar um rannsóknina mį nįlgast ķ fréttatilkynningu NASA frį 7. jślķ 2009:

http://www.nasa.gov/home/hqnews/2009/jul/HQ_09-155_Thin_Sea_Ice.html
og
http://www.nasa.gov/topics/earth/features/icesat-20090707.html -> į bak viš žennan tengil mį m.a. sjį myndir sem sżna žróun žykktar ķssins veturna 2003-2008 fyrir svęšiš. Žar sést m.a. aš žaš er meira um žynnri ķs 2008 en fyrri įrin.

Og upplżsingar um ICESat-gervihnöttinn mį nįlgast hér:

http://icesat.gsfc.nasa.gov/

Žessi fęrsla er afrit af fęrslu gęrdagsins (7.jślķ), en mér fannst passandi aš tengja fęrsluna viš žessa frétt, žar sem žróun hitastigs ķ heiminum og framvinda ķsžekjunnar į Noršurpólnum eru nįtengd fyrirbęri.


mbl.is Ętla aš draga mjög śr losun gróšurhśsalofttegunda
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Heitustu įr ķ heiminum frį 1880

Žaš er athyglisvert aš athuga hvaša įr eru heitust ķ heiminum frį 1880. Ķ žeim tölum eru į topp 10,  öll įrin frį žvķ eftir aldamót (2000), įrin 1997 og 1998 komast einnig į topp 10. Af žeim įrum sem eru į topp 20 listanum er 1983 žaš įr sem er lengst frį okkur ķ tķma. Sem sagt žį eru fjögur įr frį 9. įratugnum į listanum, įtta įr frį 10. įratugnum, ašeins vantar 1992 og 1993 inn ķ žį röš. Og eftir 2000 eru öll įrin į topp 10 eins og fram hefur komiš.

20 heitustu įr ķ heiminum frį 1880 eru eftirtalin, samkvęmt žessum heimildum, einingarnar eru frįvik frį mešaltali hitastigs į tķmabilinu 1901-2000:

20. 1996   -   0.2586
19. 1983   -   0.2715
18. 1994   -   0.2820
17. 1987   -   0.2867
16. 1988   -   0.2886
15. 1991   -   0.3239
14. 2000   -   0.3632
13. 1990   -   0.3701
12. 1999   -   0.3953
11. 1995   -   0.3991

10. 1997   -   0.4618
  9. 2008   -   0.4869
  8. 2001   -   0.4939
  7. 2004   -   0.5332
  6. 2007   -   0.5499
  5. 2006   -   0.5524
  4. 2003   -   0.5566
  3. 2002   -   0.5575
  2. 1998   -   0.5768
  1. 2005   -   0.6058

Samkvęmt žessum tölum er 2005 heitasta įriš frį 1880. 

Heimildir:

http://en.wikipedia.org/wiki/Temperature_record_since_1880

---

23.06 - smįvęgileg breyting į texta

 


Ašlögun og višhorfsbreytingar vegna loftslagsbreytinga af mannavöldum

Samkvęmt skżrslum IPCC og gögnum vķsindamanna ķ loftslagsmįlum, žį hękkar hitastig į jöršinni af völdum losunar gróšurhśsalofttegunda (m.a. koldķoxķšs) ķ andrśmsloftiš. Ég hef skrifaš tvęr fęrslur um vinnuhóp 3 į vegum IPCC (sjį hér og žar), žar sem ég geri grein fyrir helstu nišurstöšum žeirra. Nś ętla ég aš skoša nįnar atriši sem mér finnst athyglisverš śr žessari skżrslu.

Fyrst og fremst žį eru helstu nišurstöšur skżrslu vinnuhópsins varšandi mótvęgisašgeršir eftirfarandi:

  • Hęgt er aš nį įžreifanlegum įrangri til  minnkunar losunar gróšurhśsalofttegunda og kostnašur viš mótvęgisašgeršir viršist vera višrįšanlegur.
  • Allar stęrstu losunar žjóširnar verša aš draga śr losun gróšurhśsalofttegunda.
  • Ašgeršir žurfa aš hefjast sem fyrst til aš hęgt sé aš nį įrangri til minnkunar į losun gróšurhśsalofttegunda og žar meš koma ķ veg fyrir aš hitastig stķgi um of.
  • Mótvęgisašgeršir snśast fyrst og fremst um minnkun losunar gróšurhśsalofttegunda, žį ašalega koldķoxķšs.
  • Mašurinn hefur valdiš hęttulegum loftslagsbreytingum – mašurinn getur lagaš žaš.

Žetta leišir mig aš žvķ sem mig langar aš velta upp hér, sem er; hvernig getum viš (almennir borgarar) komiš aš žessu nśna? Žaš sem mér hefur fyrst og fremst fundist vanta, er aš upplżsingar, varšandi hugsanlegar afleišingar hękkunar hitastigs og mikilvęgi žess aš mótvęgisašgeršir byrji sem fyrst, komist til almennings. En hvaš getur fólk gert, gefiš aš upplżsingar um afleišingar og mótvęgisašgeršir séu žeim kunnar?

Ķ skżrslu vinnuhóps 3 hjį IPCC er talaš um žaš hvernig fjįrfestingar nęstu įra ķ żmsum atvinnugreinum žurfi aš taka miš af mótvęgisašgeršum ķ loftslagmįlum. Ž.e. aš velja žann fjįrfestingarkost og tękni sem tekur tillit til žess aš minnka losun gróšurhśsalofttegunda frį žvķ sem nś er. Žetta getur einnig įtt viš um einstaklinga, žegar neytendur kaupa vörur (eša žjónustu) ķ dag. Žeir geta hugaš aš žvķ hvort aš vörur séu umhverfisvęnar meš tilliti til losunar koldķoxķšs. Į Ķslandi getur žetta t.d. įtt mjög vel viš um vörur eins og bķla sem losa koldķoxķš viš notkun og vörur sem fluttar eru um langan veg til landsins. Žetta er hluti af žvķ sem kallaš er breytingar į lķfsstķl og hegšunarmynstri eins og talaš er um ķ skżrslu vinnuhóps 3 hjį IPCC. Ž.e. žegar breyttur hugsunarhįttur leišir til breyttrar hegšunar og lķfsstķls. Fleiri dęmi um hluti sem almennt er hęgt aš gera rįš fyrir aš geti breyst viš breyttan hugsunarhįtt eru t.d.:

  • Breytingar ķ hegšun ķbśa, menningarleg mynstur og val į stašsetningu heimilis og vinnu.
  • Breytingar ķ notkun bķla įsamt žvķ aš haga keyrslu (vali į bķlum) žannig aš losun koldķoxķšs verši minni.
  • Skipulag bęjarfélaga og samgangna žannig aš almenningssamgöngur hafi meira rżmi.
  • Hegšun fólks ķ atvinnulķfinu, meš tilliti til umhverfisins.

Allar įkvaršanir ķ samfélaginu eru teknar af einstaklingum sem bśa ķ samfélaginu, ž.a.l. munu breytt višhorf varšandi žessi mįl verša til žess aš breytingar munu verša ķ įkvaršanatöku innan samfélagsins. Žaš mį į sömu lund fęra rök fyrir žvķ aš breyting į hugsunarhętti geti haft įhrif į val fyrirtękja viš fjįrfestingu til framtķšar, žar sem vališ (sem tekiš er af einstaklingum sem vinna innan fyrirtękisins) lendi fremur į fjįrfestingarleišum sem leiši til minni losunar gróšurhśsalofttegunda.

Žessi breyting getur vart įtt sér staš nema aš upplżsingar varšandi hugsanlegar afleišingar hękkunar hitastigs og mikilvęgi mótvęgisašgerša komist til skila til sem flestra. Svona breytingar verša ekki geršar į einni nóttu, en žvķ fyrr sem viš förum aš huga aš žessum mįlum og skipuleggja framtķšar kaup og atferli śt frį žessum forsendum, žeim mun aušveldara veršur aš nį markmišunum. Žaš góša viš žessar hugmyndir um breyttan hugsunarhįtt er aš žęr kosta ekki svo mikiš žar sem žęr leiša fyrst og fremst til breyttra višhorfa og žar meš breytinga ķ atferli. Sem dęmi getur svona višhorfsbreyting oršiš til žess aš eftirspurn eftir vörum breytist (ķ įtt aš vörum sem valda minni losun gróšurhśsalofttegunda), sem veršur til aš framboš af vörum breytist til aš anna breyttri eftirspurn almennings.

 


mbl.is Bišlisti eftir Prius
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

II. Hluti - Vinnuhópur 3, Millirķkjanefnd Sameinušu žjóšanna um loftslagmįl (IPCC)

Ég hef įšur gert fęrslu um vinnuhóp 3, hjį IPCC. Hér kemur annar hluti fęrslunar um vinnuhóp 3, hjį Millirķkjanefnd Sameinušu žjóšanna um loftslagsmįl (IPCC). Ķ fyrri fęrslunni var fariš yfir fyrstu 3 atrišin hérundir:

1.      Losun

2.      Tęknileg lykil atriši varšandi mótvęgisašgeršir (Key mitigation technologies) fyrir įriš 2030

3.      Samtenging kostnašar og möguleika og landsframleišslu 2030

4.      Stefnumįl/reglur varšandi loftslagsmįl (Climate policies)

5.      Langtķma mótvęgisašgeršir

6.      Mikilvęgi UNFCCC og frekari vinna IPCC

 Ķ žessari fęrslu mun ég gera lauslega grein fyrir sķšustu žremur atrišunum. Žessi fęrsla er skrifuš af leikmanni og įhugamanni um loftslagsvķsindi.

4. Stefnumįl/reglur varšandi loftslagsmįl (Climate policies)

Fjįrfestingar geta veriš til lengri eša skemmri tķma. Žar af leišandi žarf strax aš byrja į žvķ aš huga aš žvķ hvernig aš žeim er stašiš.

·         Fjįrfestingar ķ orkugeiranum (20 biljón US$ žangaš til 2030) žurfa aš taka miš af žvķ aš minnka losun gróšurhśsalofttegunda, žar sem žessar fjįrfestingar hafa langtķmaįhrif į losun gróšurhśsalofttegunda.

·         Vķštęk dreifing lįg-kolefna tękni getur tekiš marga įratugi, jafnvel žó aš fjįrfestingar ķ žessari tękni verši geršar fjįrhagslega ašlašandi ķ dag.

·         Žaš aš snśa losun koltvķsżrings og öšrum gróšurhśsalofttegundum ķ sömu stöšu įriš 2030 og var įriš 2005 žarfnast stefnubreytingar varšandi fjįrfestingar til framtķšar.

·         Žaš er oft įhrifarķkara kostnašarlega séš aš fjįrfesta ķ lausnum fyrir notendur orkunnar, sem stušla aš skilvirkari orkunotkun, heldur en aš auka framboš orku.

Stefnumįl til breytingar ķ loftslagsmįlum

Skilvirkni reglna og stefnu ķ loftslagsmįlum fer eftir ašstęšum ķ hverju landi, gerš žeirra, gagnkvęm įhrif, hversu ströng žau eru og framkvęmdin sjįlf.

Helstu įherslumįl geta veriš

·         Reglur og stašlar

·         Skattar og gjöld

·         Verslun meš losunarkvóta

·         Fjįrhagsleg hvatning

·         Sjįlfviljugt samkomulag ašila

·         Tęki til aš koma upplżsingum til skila

·         Rannsóknir og žróun

Skilvirkt verš vegna kolefnislosunar getur oršiš til žess aš varnarašgerširnar verši mögulegar ķ öllum geirum (sjį mynd 4 um skiptingu losunar eftir geirum).

 

Mynd 4

 

·         Verš fyrir kolefnislosunarheimildir (eins og ķ ESB kerfinu) getur skapaš hvatningu til fjįrfestingar ķ tękni sem minnkar kolefnislosun, s.s. vörur, tękni og ferlar žar sem framleišsla inniheldur minni koltvķoxķš en įšur.

·         Til aš nį jafnvęgi kolefnis ķ andrśmsloftinu ķ u.ž.b. 550 ppm CO2eq, žį žyrfti veršiš vegna kolefnislosunar aš vera u.ž.b. 20-80 US$/tCO2eq įriš 2030.

5. Langtķma mótvęgisašgeršir

Hvaš er jafnvęgi:

·          Markmiš UNFCCC = aš nį jafnvęgi ķ styrk GHL ķ andrśmsloftinu

·         Žetta žarf aš vera ķ jafnvęgi sem kemur ķ veg fyrir aš „fram komi hęttulegar manngeršar loftslags breytingar“

·         ESB markmiš 2° C = nokkurn vegin 450 ppm

·         Til aš nį žessu jafnvęgi žarf losun GHL aš minnka mišaš viš losunina ķ dag

Lykilspurningin er žvķ; er hęgt aš koma ķ veg fyrir aš „fram komi hęttulegar manngeršar loftslags breytingar“. (sjį mynd 5 - hlutfall CO2 ķ lofthjśpnum samanboriš viš hitastigshękkun)

 

Mynd 5

 

Žeim mun lęgri styrk CO2 ķ andrśmsloftinu sem markmišiš er sett į (sjį mynd 5), žeim mun fyrr žarf  aš byrja aš draga śr losun.

Leišir aš jafnvęgi (mynd 6)

 

Mynd 6

 

6. Mikilvęgi UNFCCC og frekari vinna IPCC

Ķ žessum kafla er talaš um mikilvęgi UNFCCC (United Nations Framework Convention on Climate Change) og frekari vinnu IPCC. Ég ętla ekki aš koma mikiš innį žaš hér.

Helstu atriši eru aš lönd ķ svoköllušum Annex 1 hóp (žau lönd sem menga mest ķ dag) žurfa aš draga meira śr losun en žau sem eru ķ non-Annex 1 hóp (lönd sem menga minna ķ dag). Til aš nį žvķ markmiši aš hitastig hękki ekki um meira en 2 grįšur celsķus (450 ppm (mynd 5)), žį žarf losun gróšurhśsalofttegunda aš toppa į nęstu 10-15 įrum og minnka nišur fyrir helming af 2000 losuninni fyrir mišja öldina. Löndin ķ Annex 1 hópnum žyrftu žvķ aš nį aš minnka losunina 2020 nišur ķ um 25-40% undir 1990 losuninni.

Lokaorš

Helsta nišurstöšur VH 3 hjį IPCC er eins og ég best fę séš:

  • Hęgt er aš nį įžreifanlegum įrangri til  minnkunar losunar koltvķoxķšs og kostnašur viš mótvęgisašgeršir viršist vera višrįšanlegur.
  • Ašgeršir žurfa aš hefjast sem fyrst til aš hęgt sé aš nį įrangri til minnkunar į losun gróšurhśsalofttegunda og žar meš koma ķ veg fyrir aš hitastig stķgi um of.
  • Mótvęgisašgeršir snśast žvķ fyrst og fremst um minnkun losunar gróšurhśsalofttegunda, žį ašalega koltvķoxķšs.
  • Eins og fyrr sagši, žį hefur mašurinn valdiš hęttulegum loftslagbreytingum – mašurinn getur lagaš žaš.

 Helstu heimildir:

http://www.ipcc.ch/pdf/presentations/pre-cop-warsaw-2-10-2008/pres-warsaw-mitigation-climate-change-meyer.pdf

http://www.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg3/ar4-wg3-spm.pdf

---

Breytingar 13. jśnķ, oršinu varnarašgeršir skipt śt fyrir oršiš mótvęgisašgeršir.


mbl.is Frakkar įkveša kolefnaskatt
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

Vinnuhópur 3, Millirķkjanefnd Sameinušu žjóšanna um loftslagmįl (IPCC)

Ķ sķšustu fęrslu var rętt um störf Millirķkjanefndar Sameinušu žjóšanna um loftslagsmįl (IPCC). Hér veršur fariš yfir helstu nišurstöšur og tillögur vinnuhóps 3. Verksviš hópsins er aš skoša leišir til aš draga śr įhrifum loftslagsbreytinga. Skżrsla hópsins bar enska heitiš „mitigation of climate change“, sem ég hef kosiš aš žżša sem „mótvęgisašgeršir vegna loftslagsbreytinga“. Vegna anna mun ég skipta žessari umfjöllun nišur ķ tvęr fęrslur.

Eitt ašalatriši skżrslunar er eftirfarandi:

Mótvęgisašgeršir = Minnkun losunar gróšurhśsalofttegunda, ašalega CO2

Lykilbošskapur skżrslunar er eftirfarandi:

·         Mašurinn hefur valdiš hęttulegum loftslagbreytingum – mašurinn getur lagaš žaš

·         Efnahagslega: mótvęgisašgeršir eru višrįšanlegar eša jafnvel aršsamlegar

·         Allar stęrstu losunar žjóširnar verša aš draga śr losun gróšurhśsalofttegunda

·         Žaš er ekki mikill tķmi til stefnu – žess lengur sem viš bķšum žvķ stęrri veršur skašinn

Skżrslunni er skipt ķ hluta eftir innihaldi (allar žżšingar eru mķnar og vona ég aš žęr séu lżsandi):

1.      Losun

2.      Tęknileg lykil atriši varšandi mótvęgisašgeršir (key mitigation technologies) fyrir įriš 2030

3.      Samtenging kostnašar og möguleika og landsframleišslu 2030

4.      Stefnumįl/reglur varšandi loftslagsmįl (Climate policies)

5.      Langtķma mótvęgisašgeršir

6.      Mikilvęgi UNFCCC og frekari vinna IPCC

Ķ žessari fęrslu mun ég gera stuttlega grein fyrir fyrstu žremur atrišunum. Ég vil taka žaš fram aš ég er leikmašur į žessu sviši og žetta er m.a. mķn leiš til aš skoša og lęra į žessi mįl sem loftslagmįl eru, vonandi geta ašrir haft af žvķ gagn og gaman.

1. Losun

Losun gróšurhśsalofttegunda hefur aukist verulega į įrunum 1970 til 2004. Į tķmabilinu jókst losunin um 70% (sjį mynd 1). Framlag koltvķoxķšs er lang stęrst af öllum žeim gróšurhśsalofttegundum sem losaš er śt ķ andrśmsloftiš įr hvert. Įriš 2004 var 57% af losun gróšurhśsalofttegunda frį koltvķoxķši . Mišaš viš nśverandi stefnu og ašgeršum varšandi mótvęgisašgeršir ķ loftslagsmįlum, mun verša įframhaldandi aukning ķ losun gróšurhśsalofttegunda. Sś aukning gęti oršiš į bilinu 25-90% eftir žvķ hvaša framtķšarmynd yrši aš veruleika (sjį mynd 2). Fram til 2100 gęti losunin žvķ allt aš fjórfaldast (ķ versta falli) verši ekkert aš gert.

 

Mynd 1

 

 

Mynd 2

 

2. Tęknileg lykil atriši varšandi mótvęgisašgeršir (key mitigation technologies) fyrir įriš 2030

Mótvęgisašgeršir į nęstu įratugum geta oršiš til žess aš draga śr losun gróšurhśsalofttegunda ef rétt er aš verki stašiš. Innan hinna żmsu geira er hęgt aš nota nżja og fyrirliggjandi tękni og draga žannig śr losuninni. Ķ skżrslunni er žessu skipt ķ hluta eftir žįttum. Žar eru athuguš žau tęknilegu atriši sem hęgt vęri aš fara śt ķ, ķ hverjum geira fyrir sig, til aš draga śr losun. Hér fylgir stutt umfjöllun um hvaša tęknilegu atriši žaš eru sem gert er rįš fyrir aš hęgt sé aš gera nśna og einnig hvaš tękniframfarir munu vęntanlega gera kleift aš gera ķ framtķšinni.

·         Raforkumįl: Mešal atriša sem nefnd eru: Aukning ķ skilvirkni; skipt į milli eldsneytistegunda; notkun kjarnorku; endurnżjanleg orka (vatns-, sólar-, vindafl, o.ž.h.); byrja aš dęla koltvķoxķši aftur ķ jaršskorpuna (CCS – carbon capture and storage). Ķ framtķšinni er einnig gert rįš fyrir aš hęgt sé aš dęla fleiri efnum ķ jaršskorpuna; nśtķmalegri kjarnorku verum; nśtķmalegri endurnżjanleg orka (virkjun sjįvarfalla og betri sólarorkuver)

·         Samgöngur: Mešal atriša sem nefnd eru: Farartęki sem eru meš betri nżtingu eldsneytis; bķlar sem nota hybrid tękni; notkun bio-eldsneytis; meiri notkun almenningssamgangna og mišla eins og reišhjóla; betra skipulag samgöngumįla. Ķ framtķšinni er einnig gert rįš fyrir enn betri bio-eldsneytis farartękjum; skilvirkari flugvélum; endurbęttum śtgįfum af rafmagns og hybrid farartękjum.

·         Išnašur: Mešal atriša sem nefnd eru: Meiri skilvirkni ķ rafbśnaši; orku og hita nżting verši betri; endurnżting efnis; betri stjórnun lofttegunda frį išnašinum. Ķ framtķšinni: enn betri skilvirkni žar sem tęknin er betri; CCS fyrir fleiri efni.

·         Byggingar: Mešal atriša sem nefnd eru: Skilvirkni ķ lżsingu og öšrum rafmagnstękjum; betri einangrun bygginga; sólar upphitun og –kęling. Ķ framtķšinni er einnig gert rįš fyrir enn betri hönnun bygginga, m.a. žar sem gervigreindar byggingar; samžętt notkun sólarorku ķ nżbyggingum.

·         Landbśnašur: Mešal atriša sem nefnd eru: Notkun lands til aš auka inntöku koltvķoxķšs ķ jaršvegi;  bętt tękni viš żmiskonar ręktunar ašferšir; bętt notkun įburšar. Ķ framtķšinni verša vęntanlega umbętur varšandi hvaš uppskeran gefur af sér.

·         Skógrękt: Mešal atriša sem nefnd eru: Skógrękt, endurnżjun skóga; betri stjórnun skógarsvęša; minni eyšing skóga; notkun skógarafurša ķ bio-eldsneyti. Ķ framtķšinni er einnig gert rįš fyrir hugsanlega bęttri notkun tegunda og kvęma.

3. Samtenging kostnašar og möguleika og landsframleišslu 2030.

Allir geirar og svęši hafa möguleika į aš leggja eitthvaš til framlags sem vegur į móti losun gróšurhśsalofttegunda. Mótvęgisašgeršir geta veriš aršsamlegar. Jafnvel žó aš fariš verši ķ haršar ašgeršir til aš nį 2 grįšu markmišinu, žį er kostnašur undir 3% af landsframleišslu heimsins. Žetta byggir į žvķ aš reyna aš nį įkvešnum markmišum, aš reyna aš nį jafnvęgi ķ magni koltvķoxķšs ķ įkvešnum punkti (sjį mynd 3).

 

Mynd 3

 

Žaš sem einnig getur haft įhrif og er ekki inn ķ kostnašartölunum hér aš ofan eru ašrir žęttir eins og breytingar į lķfsstķl og hegšunarmynstri. Žaš kostar ķ sjįlfu sér ekki mikiš aš breyta žessum žįttum, en žaš getur haft žżšingu varšandi žessi mįl. Žetta geta veriš žęttir eins og t.d. eftirfarandi:

·         Breytingar ķ hegšun ķbśa, menningarleg mynstur og val į stašsetningu byggšar.

·         Minni notkun bķla įsamt žvķ aš haga keyrslu žannig aš eyšsla minnki.

·         Skipulagi bęja og samgangna žannig aš almenningssamgöngur hafi meira rżmi.

·         Hegšun starfsfólks ķ išnašargeiranum, meš tilliti til umhverfisins. T.d. meš žvķ aš veršlauna įkvešna hegšun.

Nišurstašan er aš, žrįtt fyrir óvissu, žį viršist vera sem įrangur viš minnkun losunar geti veriš mjög įžreifanlegur. Kostnašur viršist vera višrįšanlegur.

---

Hér hefur stuttlega veriš gerš grein fyrir fyrstu žremur atrišunum ķ skżrslu vinnuhóps 3, hjį IPCC. Ķ nęstu fęrslu veršur komiš aš nęstu žremur atrišunum.

Helstu heimildir hef ég fengiš į heimasķšu IPCC (ég mun gera frekari og nįkvęmari grein fyrir heimildum eftir nęstu fęrslu).

---

Breytingar 13. jśnķ, oršinu varnarašgeršir skipt śt fyrir oršiš mótvęgisašgeršir.


Millirķkjanefnd Sameinušu žjóšanna um loftslagsmįl

Ķ žessari fęrslu veršur fjallaš um IPCC. Žetta geri ég undir yfirskrift žess aš vera ekki lęršur ķ žessum fręšum. Žar af leišandi lķt ég į žetta sem lęrdómsferli fyrir sjįlfan mig. Vonandi geta ašrir einnig haft af žessu einhvern lęrdóm. Fariš veršur yfir helstu hlutverk, verksviš og verklag nefndarinnar.

Millirķkjanefnd Sameinušu žjóšanna um loftslagsmįl (IPCC - The Intergovernmental Panel on Climate Change) er nefnd į vegum Sameinušu žjóšanna sem eins og nafniš bendir til hefur meš loftslagsmįl aš gera. Hlutverk nefndarinnar er aš taka saman tiltękar vķsinda-, tękni-, félags- og efnahagslegar upplżsingar er varša žekkingu og rannsóknir į loftslagsbreytingum af mannavöldum. Nefndin vinnur reglulegar skżrslur (śttektir) um žį vķsindalegu žekkingu sem er til stašar um loftslagsbreytingar ķ heiminum, žęr afleišingar sem žessar breytingar hafa ķ för meš sér og um ašlögun og višbrögš til aš sporna viš breytingunum.

Nefndin stundar ekki beinar rannsóknir, hśn heldur utan um og skošar fręšileg gögn (ritrżnd gögn) um loftslagsmįl. Žannig heldur nefndin utan um gögnin og mišlar upplżsingunum til žeirra sem rįša stefnumörkun varšandi loftslagsmįl heimsins. Žaš eru fyrst og fremst stjórnmįla- og embęttismenn sem rįša stefnunni ķ žessum mįlum. Žaš er m.a. žess vegna sem įętlanir og stefnur ķ loftslagsmįlum geta veriš lengi aš mótast. Žaš mį žvķ kannski segja aš pólķtķkin geti flękt įkvaršanatökuna.

Nefndin śtgefur reglulega matsskżrslur um įstand loftslagsmįla. Til dagsins ķ dag hafa veriš gefnar śt 4 matsskżrslur, sś sķšasta įriš 2007. Svo koma einnig żmsar ašrar skżrslur į milli žess sem matskżrslurnar eru gefnar śt, žannig aš vinnan stoppar aldrei.

Įriš 1990 kom śt fyrsta matsskżrslan, 1995 sś nęsta, įriš 2001 sś žrišja og svo 2007 sś fjórša. Von er į fimmtu matsskżrslunni įriš 2014. Žaš er hęgt aš segja aš meš hverri skżrslu hafi tónninn veriš skerptur gagnvart žeim vanda sem um er aš ręša. Žar aš auki hefur vķsindalegum rannsóknum fjölgaš jafnt og žétt og ž.a.l. žarf aš leggja mikla vinnu ķ žetta mat. Aš fjóršu matsskżrslunni vann fjöldi fólks frį 130 löndum. Mešal žessa fólks voru yfir 2500 ritdómarar meš bakgrunn sem sérfręšingar į sviši vķsinda, um 800 sem tóku žįtt ķ aš skrifunum aš einhverju leiti sem og 450 sem leiddu skrif skżrslunnar.

Undir žessari nefnd vinna margir hópar og ašilar aš žvķ aš halda utan um žį žekkingu sem til er um žessi mįl ķ heiminum. Formašur nefndarinnar er Rajendra K. Pachaur. Hann er m.a. meš PhD. grįšur ķ verkfręši og ķ višskiptafręši. Undir nefndina heyra m.a. 3 svokallašir vinnuhópar (WG). Sem kallašir eru vinnuhópar 1, 2 og 3. Sviš žessara hópa er ólķkt og eru margir sem koma aš vinnu žeirri sem fram fer ķ žeim. 

Vinnusviš vinnuhóps 1 er aš halda utan um žį vķsindalegu žekkingu sem til er varšandi vešurfar og loftslagsbreytingar. Vinna žessa hóps er kannski mest kunn, žar sem hśn hefur fengiš mikla umfjöllun. 

Vinnuhópur 2 hefur žaš verksviš aš leggja mat į tjónnęmi félags-, nįttśru- og efnahaglegra kerfa meš žaš fyrir augum aš kanna afleišingar loftlagsbreytinga (bęši jįkvęšar og neikvęšar) og kanna ašlögun žessar žįtta viš loftslagsbreytingar.

Žrišji vinnuhópurinn hefur žaš verksviš aš leggja mat į leišir til aš draga śr losun gróšurhśsalofttegunda og ašrar leišir til aš draga śr įhrifum loftslagsbreytinga.

Ķ nęstu fęrslu hef ég hugsaš mér aš skrifa meira um vinnuhóp 3. Žar veršur komiš meira innį nišurstöšur hópsins. Žar sem komiš er innį hvernig hugsanelg er hęgt aš draga śr loftslagsbreytingum og hver hugsanlegur kostnašur geti oršiš viš žaš. Ég auglżsi hérmeš eftir ķslenska oršinu fyrir enska oršiš mitigation eins og žaš er notaš ķ skżrslu vinnuhóps 3. Ef einhver skildi žekkja žaš vęri žaš vel žegiš.

Helstu heimildir viš žessa fęrslu:

Vešurstofan

Heimasķša IPCC

Wikipedia


« Fyrri sķša

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband